HDR - (High Dynamic Range) technika uzyskiwania zdjęć obiektów o dużej rozpiętości jasności

W terminologii polskiej funkcjonuje skrót HDR i oznacza technikę komponowania zdjęć, która umożliwia względnie poprawne odtworzenia obiektu który ma obszary bardzo jasne i bardzo ciemne. Wykonując zdjęcie takiego obiektu z:

ekspozycją prawidłową dla obszarów najjaśniejszych otrzymamy zdjęcie na którym obszary najjaśniejsze będą odtworzone prawidłowo a najciemniejsze będą czarne, bez widocznych szczegółów.
ekspozycją prawidłową dla obszarów najciemniejszych otrzymamy zdjęcie na którym te najciemniejsze obszary będą odtworzone prawidłowo a obszary najjaśniejsze będą białą plamą, bez żadnych szczegółów.

możemy je następnie nałożyć na siebie odpowiednim programem i otrzymać zdjęcie, na którym widać szczegóły i w jasnych i w ciemnych obszarach.

Technika HDR

polega na zrobieniu kilku (2 do 3) zdjęć takiego obiektu z różnymi nastawieniami ekspozycji i następnie na nałożeniu ich na siebie. Do nałożenia potrzeby jest odpowiedni program. Można je zrealizować za pomocą Adobe Photoshop, Corel Paint Shop Pro X, czy też jednym z licznych programów darmowych. Pokażemy to na przykładzie.

a) b)

ab)

Zdjęcia oznaczone a) zostało naświetlone przy ustawieniach przysłona f=4 i czasie otwarcia migawki 1/800s. Zdjęcie oznaczone b) było wykonane z f=3,5 i czasem 1/60 s. Zdjęcie oznaczone ab) jest wynikiem nałożenia na siebie obu skrajnych zdjęć.

Technika zwana HDR pozwala na jednym zdjęciu odtworzyć szczegóły zarówno te najjaśniejsze jak i najciemniejsze. Oczywiście, jedne i drugie są nieco zniekształcone w stosunku do oryginału, ale to jedyna metoda pokazania ich równocześnie, bo trudno podziwiać jakiś krajobraz patrząc na dwa, czy trzy zdjęcia o różnej ekspozycji, położone OBOK siebie.
Metoda HDR jest najczęściej nazywana metodą "zwiększania dynamiki zdjęć". Takie rozwinięcia nazwy High Dynamic Range jest używane i w języku angielskim i w polskim. Faktycznie metoda jest procedurą dokładnie odwrotną. Chodzi o to, by obraz o bardzo dużej rozpiętości jasności, która nie może być odtworzony ani na monitorze ani na papierze, zmieścić na jednym zdjęciu. Metoda, czy też technika HDR

spłaszcza dynamikę zdjęcia

co pozwala odtworzyć je na monitorze, czy papierze fotograficznym.

Praktyczne wykonanie zdjęć w technice HDR

Technikę tę najczęściej stosujemy do otrzymania zdjęcia krajobrazu, kiedy w kadrze mamy obszary jaskrawo białe i bardzo ciemne. Wykorzystuje się ją również do fotografowania wnętrz bardzo nierówno oświetlonych. Stosowanie techniki HDR jest pożądane wszędzie tam, gdzie przy jednej wartości ekspozycji nie da się uzyskać szczegółów kadru w skrajnie różnie oświetlonych jego fragmentach.
Jak praktycznie wykonać zdjęcia do obróbki metodą HDR?

Mocujemy aparat na statywie.
W MENU wybieramy serię zdjęć z bracketingiem czasu naświetlania.
Ustawiamy skok czasu na 2 EV
Naciskamy spust migawki i program wykona 3 zdjęcia z ekspozycją różną o 2 EV między nimi.

Jest oczywistym, że w kadrze nie może być obiektów przesuwających się, gdyż po nałożeniu zdjęć będą one rozmazane. W przypadku krajobrazów z drzewami trudności sprawia wiatr poruszający gałęziami.

1. Konieczność zamocowania aparatu na statywie jest oczywista. Musimy wykonać kilka zdjęć dokładnie tej samej sceny a drgnięcie ręki pomiędzy zdjęciami uniemożliwi ich poprawne nałożenie.
2. Wybranie zmiany ekspozycji poprzez zmianę czasu otwarcia migawki uwarunkowane jest koniecznością otrzymania wszystkich zdjęć z taką samą głębią ostrości a ta, jak wiemy, zależy od wielkości przysłony i dlatego jej wartość powinna być taka sama dla wszystkich zdjęć serii.

Przypomnijmy, 2 EV to CZTEROKROTNA zmiana ekspozycji. Zależnie od konkretnych warunków świetlnych zmiana ekspozycji pomiędzy zdjęciami może być nieco różna od 2 EV. W pokazanym tu przykładzie zastosowania techniki HDR wykonane zostały 3 zdjęcia ze skokiem 2 EV a do stworzenia zdjęcia końcowego wybrano dwa o skrajnie różnej (4 EV) ekspozycji. Czytelnik łatwo może sprawdzić, że różnica ekspozycji (około 4 EV) uzyskana programowo została zrealizowana poprzez zmianę czasu otwarcia migawki i minimalną zmianę otworu przysłony.

A jak wykonać zdjęcia do obróbki HDR, jeżeli nie mamy opcji bracketingu? Aparat musi jednak posiadać możliwość ręcznego ustawiania parametrów ekspozycji oraz punktowego pomiaru tej ekspozycji.

Ustawiamy przysłonę tak, by najciemniejsze miejsce wymagało czasu naświetlania około 1/30 do 1/60 s.
Po każdym zdjęciu ręcznie zmieniamy czas naświetlania, np. w takiej sekwencji:
1/30 s
1/120 s
1/480 s

Taka procedura wymaga bardzo stabilnego statywu, gdyż łatwo zmienić położenie aparatu podczas ręcznego manipulowania jego przyciskami.
Technika HDR pozwala na ciekawe zabawy w tworzenie efektów specjalnych o ile dysponujemy odpowiednio zaawansowanym programem edycji zdjęć.

Używasz Facebooku'a? Kliknij "lubię to", będziesz dostawał informacje o nowościach na naszym serwisie.