Pliki RAW dają nieograniczone możliwości obróbki, tzw. "postprocessing"

Zapisujemy zdjęcia w plikach JPEG+RAW, jeżeli tylko nasz aparat ma taką możliwość.

Co raz więcej aparatów ma takie możliwości, więc korzystajmy z nich. Duża pojemność, szybkość zapisu i niska cena kart pamięci ułatwia zapisywanie plików RAW.

Pliki RAW [2] są kilkakrotnie większe od zdjęć zapisanych w formacie JPEG ale duża pojemność, szybkość zapisu i niska cena kart pamięci ułatwia zapisywanie plików RAW. Obraz zapisany w pliku RAW, czyli "surowym", pozwala na skorygowanie parametrów naświetlena w znacznie większym stopniu niż to jest możliwe z plikiem JPEG. Ale najważniejsza korzyść zapisu plików RAW, to możliwość uzyskania zdjęcia z dowolnie wybranym BALANSEM BIELI.

Ustawienie balansu bieli, oznaczanego często symbolem WB (white balance) decyduje o uzyskanych na zdjęciu kolorach. Zdjęcie w pliku JPEG zostaje utworzone z balansem bieli ustawionym w aparacie w momencie fotografowania. Błędne ustawienie WB daje w rezultacie zupełnie nienaturalne kolory na zdjęcie. Takie błędne ustawienie często zdarza się, gdy np. robiliśmy zdjęcia w pomieszczeniu (muzeum, kościół) przy sztucznym świetle a następnie wychodzimy na słońce i fotografujemy dalej zapomniawszy o zmianie ustawienia WB.

Wiele programów komputerowych do obróbki zdjęć pozwala na modyfikowanie kolorów zdjęcia zapisanego w formacie JPEG, ta modyfikacja jest jednak, w pewnym sensie, nienaturalna. Możemy zwiększać intensywność poszczególnych barw ale nie jest to "globalne" naprawienie złego ustawienia WB, gdyż ono zostało użyte w aparacie do stworzenia zdjęcia i parametru WB nie mozna zmienić w pliku JPEG.

Natomiast dysponując obrazem zapisanym w pliku RAW możemy ten plik "wywoływać" z dowolnie ustawionym parametrem balansu bieli. WYWOŁYWANIE, to termin używany dla przetworzenia pliku RAW w obraz, który można wyświetlić na ekranie monitora. Ten obraz najczęściej jest zapisywany w formacie JPEG, choć może być w innym formacie, "zrozumiałym" dla karty graficznej komputera. To "wywoływanie" możemy wykonać wielkokrotnie z różnym parametrem WB i wybrać zdjęcie, którego kolory najlepiej odpowiadają rzeczywistym kolorom fotografowanego obiektu.

Standardowe parametry WB to

światło słoneczne
miejsce zacienione
oświetlenie żarowe (tradycyjna żarówka z włóknem rozgrzanym do wysokiej temperatury)
oświetlenie lampami jarzeniowymi
i kilka innych źródeł światła
w lepszych aparatach jest możliwość ustawienia temperatury źródła światła.

Pamiętajmy,

plik w formacie JPEG uzyskany w aparacie powstał przy ustawionym przez nas parametrze WB i tego zmienić nie możemy.
Plik RAW możemy wywołać z dowolnie wybranym parametrem WB, niezależnie od tego jaki był ten parametr w momencie robienia zdjęcia.

Większość zdjęć wykonuje się przy stałym oświetleniu i ustawiając prawidłowo WB otrzymujemy na zdjęciach prawidłowe odwzorowanie kolorów.

Są jednak sytuacje, w których trudno określić rodzaj oświetlenia fotografowanych scen. Przykładem są wnętrza oświetlone różnego rodzaju lampami, od żarowych, po jarzeniówki a do tego wpadające z zewnątrz światło dzienne. W takich sytuacjach zapisanie pliku RAW jest nieocenione.

Ale jak postąpić przy wywoływaniu pliku RAW zapisanego w bardzo zróżnicowanym oświetleniu? Tu z pomocą przychodzi opcja programu wywołującego, która pozwala wybrać maleńki fragment obrazu i uznać go za biały. Tak naprawdę, to ta "biel" ma być w 18% szarością ale darujmy sobie te szczegóły. Jak przebiega dobór parametru WB w tej procedurze?

Odpowiedni program otwiera plik RAW i wyświetla obraz w nim zapisany
Kolory są odtworzone z parametrem WB ustawionym w aparacie w momencie robienia zdjęcia
Wybieramy opcje "własnego wyboru bieli". Nazwa tej opcji zależy od użytego programu. I tak, w programie Digital Photo Professional, firmy Canon nazywa się ona "Click white balance".
Z palety narzędzi "bierzemy wskaźnik" i klikamy nim na miejsce obrazu, które uznajemy za białe.
Kolory wyświetlanego zdjęcia zmieniają się drastycznie, jeżeli będziemy kolejno klikać na obszary niebieskie, czerwone, czy zielone. Zaznaczony kolor będzie dla programu "wzorcem bieli" i wszystkie pozostałe kolory zostaną "dopasowane" do tej "bieli".
Warto pobawić się w ten sposób plikiem RAW, gdyż pozwala to na dobre zrozumienie znaczenia parametru BALANSU BIELI.

Dla przykładu pokazujemy zdjęcia biało-czerwonych kwiatów wykonane w słoneczny dzień. Dwa pierwsze zdjęcia powstały w wyniku wywołania pliku RAW z różnym parametrem WB. Ostatnie, to JPEG otrzymany z aparatu w którym ustawiono WB na światło słoneczne.

Tutaj wybrano czerwień jako "wzorzec bieli"

Tu ustawiono parametr WB jako źródło światła o temperaturze 2500 K (Kelvinów)

A to jest oryginalny JPEG z aparatu

Korekcja ekspozycji w pliku RAW

Drugim, bardzo ważnym parametrem, który można korygować w pliku RAW, to ekspozycja, czyli naświetlenie zdjęcia. Można ten parametr również korygować w polikach formatu JPEG ale korekcja na pliku RAW daje znacznie lepszą jakość obrazu skorygowanego. Warto przypomnieć, że

Łatwiej i skuteczniej można korygować ekspozycję zdjęcia niedoświetlonego niż prześwietlonego.

Mając zapisany plik RAW możemy też tworzyć zdjęcia pseudo - HDR.

Wywołujemy plik RAW kilka razy z różną korekcją ekspozycji.
Odpowiednim programem, np. Photomatix, tworzymy obraz w technice HDR.

Dokładniejsze opisy tej techniki możemy przeczytać w odpowiednich rozdziałach Fotoporadnika. HDR-1 HDR-2 HDR-3

Plik RAW pozwala na wszelkie korekcje kolorów, kontrastu, nasycenia barw itd., przy czym korekcje te na pliku RAW dają lepszą jakość ostatecznego obrazu, niż korekcje polki w formacie JPEG.

Najważniejsza jednak korekcja, to korekcja balansu bieli, której nie można przeprowadzić na pliku JPEG.

W rozdziale Zdjęcia HDR - II Fotoporadnika są do pobrania pliki RAW, na których Czytelnik może poćwiczyć korygowanie balansu bieli o ile posiada program do obróbki tych plików z aparatów Canon. Problem bowiem w tym, że różni producenci aparatów stosują różny format zapisu plików RAW.

Używasz Facebooku'a? Kliknij "lubię to", będziesz dostawał informacje o nowościach na naszym serwisie.