Poradnik fotografii>Fotografowanie>Reguła 1/f, jak robić dobre zdjęcia teleobiektywem
Dzisiejsze promocje RTV - kliknij tutaj i sprawdź!
Reguła 1/f dla czasu otwarcia migawki
Przy fotografowaniu aparatem trzymanym w ręce obowiązuje wspomniana już w tym FOTOPORADIKU reguła, zwaną regułą 1/f.
- Czas ekspozycji w sekundach powinien być równy lub krótszy od odwrotności długości ogniskowej w milimetrach.
- Robiąc zdjęcia aparatem z obiektywem o ogniskowej równoważnej 200mm, czas otwarcia migawki ustawiamy nie dłuższy niż 1/200 sekundy.
Drgania aparatu trzymanego w dłoniach
Trzymamy aparat wycelowany w jakiś punkt. Odwzorowaniem tego punktu jest jego obraz na matrycy. Aparat trzymany w dłoniach kołysze się, choć może to być dla nas niezauważalne. Obraz fotografowanego punktu przesuwa się po matrycy w trakcie owego kołysania się aparatu. Zarejestrowanie na matrycy tego obrazu bez rozmycia wywołanego ruchem aparatu, wymaga na tyle krótkiego czasu otwarcia migawki, by przesunięcie obrazu w czasie ekspozycji wynosiło mniej niż około 0,1% przekątnej matrycy. Ta wielkość dozwolonego przesunięcia wynika z definicji krążka rozproszenia decydującego o głębi ostrości.
W przypadku aparatów kompaktowych o przekątnej matrycy około 7mm, przesuniecie obrazu, nie dające efektu rozmazania, wynosi więc około 0,007mm. Dla lustrzanek z matrycą o przekątnej 43mm "dozwolone" przesunięcie wynosi około 0,04mm, jest więc około 6 razy większe.
![]() |
Rozpatrzmy dwa aparaty fotograficzne z obiektywami o ogniskowej rzeczywistej fr=100mm. Górny na rysunku to pełnowymiarowa lustrzanka, dolny - kompakt o przekątnej matrycy 7,0 mm. Dla pełnowymiarowej lustrzanki ogniskowa ekwiwalentna tego obiektywu jest, zgodnie definicją, równa ogniskowej rzeczywistej i wynosi fek.L=100mm. Dla kompaktu ogniskowa ekwiwalentna obiektywu będzie 6 razy dłuższa, czyli fekw.K=600mm, ponieważ przekątna matrycy tego kompaktu jest 6 razy krótsza. Fotografujemy oddalony przedmiot raz jednym, raz drugim aparatem. Dla uniknięcia rozmycia zdjęcia w wyniku drżenia rąk, w obu przypadkach przesunięcie obrazu na matrycy w czasie trwania ekspozycji musi być mniejsze niż 0,1% jej przekątnej.
- Dla lustrzanki (0,1% z 43 mm ) - 0,043mm.
- Dla kompaktu (0,1% z 7,0 mm) - 0,007mm.
- w regule 1/f dla czasu ekspozycji eliminującej rozmycie spowodowane drżeniem rąk do wzoru wstawiamy długość ogniskowej równoważnej.
Powyższe stwierdzenie iż w regule 1/f występuje długość ogniskowej równoważnej można uzasadnić jeszcze inaczej. Wyobraźmy sobie aparat z obiektywem o stałej ogniskowej, w którym zmieniamy matrycę na coraz mniejszą. Im mniejsza matryca tym krótszy czas ekspozycji zapobiegający przesunięciu się obrazu o 0,1% jej przekątnej, co jest warunkiem uniknięcia rozmycia obrazu.
- Mniejsza matryca przy stałej ogniskowej rzeczywistej oznacza dłuższą ogniskową równoważną.
Reguła 1/f nie dotyczy jednak fotografowania aparatem z obiektywem o ogniskowej równoważnej krótszej niż 50mm. Nawet dla najkrótszych ogniskowych czas ekspozycji powinien być krótszy od około 1/60s. Dlaczego? Wyjaśnimy to przy innejokazji.
Przy fotografowaniu aparatem kompaktowym z obiektywem typu zoom są trudności ze stosowaniem reguły 1/f, gdyż nie znamy długości aktualnie ustawionej ogniskowej. Na ratunek przyszli nam projektanci aparatów. Nie chodzi przecież
- o wyliczanie za każdym razem czasu otwarcia migawki na podstawie długości ogniskowej,
- tylko o to, by zdjęcie nie było poruszone w wyniku drżenia rąk.
Używasz Facebooku'a? Kliknij "lubię to", będziesz dostawał informacje o nowościach na naszym serwisie.