Autofokus w lustrzance

Prawidłowo ustawiona ostrość jest warunkiem absolutnie koniecznym dla uzyskania dobrego zdjęcia.

Można bardzo skutecznie skorygować błędnie dobraną ekspozycję lub balans bieli ale ostrość można tylko pozornie poprawić w trakcie obróbki zdjęcia w komputerze, przy czym nie jest to prawdziwe poprawianie ostrości a jedynie zwiększanie kontrastu, które daje pozory większej ostrości.

W nowych modelach lustrzanek, od około 2006 roku, stosowane są DWIE metody ustawiania ostrości.

Metoda obliczania różnicy faz promieni świetlnych - skomplikownan teoria ale nie musimy jej znać.
Metoda ustawiania największego kontrastu - najlepsza ostrość daje największy kontrast w kadrze.

Zasady działania obu tych metod opisane są w paragrafie

Podstawowe typy autofokusa

Dla pełnego wykorzystania możliwości lustrzanki nie musimy znać fizycznych podstaw działania tych dwóch metod ale powinniśmy,

wiedzieć czy nasz aparat ma możliwość stosowania tych dwóch metod - to proste, bo jest napisane w instrukcji obsługi
i wiedzieć kiedy i jak z nich korzystać.
Wszystkie modele lustrzanek mają funkcję ustawiania ostrości metodą wykrywania Różnicy Raz (w instrukcji anglojęzycznej nazywane Phase Detect)
Tylko aparaty z funkcją Podgląd na Żywo (Live View po angielsku) mają dodatkowo funkcję ustawiania ostrości metodą największego kontrastu - najlepsza ostrość daje najbardziej kontrastowy obraz.

Fotografując lustrzanką

Możemy korzystać z wizjera (celownika optycznego) i wtedy na monitorze aparatu nie widzimy fotografowanej sceny. Monitor można wyłączyć i to pozwala na wykonanie większej liczby zdjęć z naładowanego akumulatora.
- W takiej sytuacji ostrość jest ustawiana wyłącznie metodą Wykrywania Różnicy Faz.
  Metoda ta jest wielokrotnie szybsza od metody Największego Kontrastu ale mniej dokładna.
Albo możemy włączyć Podgląd na Żywo i oglądać fotografowane obiekty na monitorze.
- W tym przypadku lusterko aparatu jest podniesione do góry, w wizjerze nic nie widać a ostrość jest ustawiana metodą Największego Kontrastu. Metoda ta znacznie wolniej ustawia ostrość ale dokładniej niż w metodzie Różnicy Faz.

UWAGA:
A więc metodę ustawiania ostrości wybieramy poprzez wbór sposobu kadrowania zdjęcia

Korzystamy w wizjera - ostrość metodą Różnicy Faz
Korzystamy z monitora - ostrość metodą Największego Kontrastu
W trybie Szybki Autofokus kadrujemy na monitorze a ostrość ustawiana jest, po opuszczeniu lustra, metodą Detekcji Fazy.

W fotografowaniu obiektów szybko zmieniających pozycję warto używać wizjera. Usawianie ostrości zajmuje mniej niż 0,1 sekundy a więc zdjęcie jest robione prawie w momencie naciśnięcia migawki. Czas zwany opóźnieniem migawki jest bardzo krótki. W przypadku fotografowania krajobrazów, czy architektury wygodniej jest oglądać i komponować kadr na monitorze. Korzystająć z monitora też możemy fotografować z szybkim ustawianiem ostrości. W tym trybie zrobienie zdjęcia przebiega wg schematu.

Włączamy tryb Podgląd na Żywo.
Ustawiamy tryb SZYBKI AUTOFOKUS - może się on różnie nazywać w różnych modelach lustrzanek
Komponujemy kadr i wybrawszy odpowiedni układ zdjęcia
Naciskamy spust migawki
- W tym momencie obraz znika z monitora i słyszymy dźwięk opadającego lusterka, które na czas komponowania na monitorze musiało być podniesione do góry
- Naciskamy dalej spust migawki i zostaje zrobione zdjęcie.
Czyli na czas ustawiania ostrości aparat przełącza się na tryb Detekcji Fazy aby w bardzo krótkim czasie ustawić tę ostrość.

Każda lustrzanka ma jeszcze tryb ręcznego ustawiania ostrości, który wybieramy przełącznikiem na obiektywie. W trybie ręcznym, analogicznie jak w trybie autofokusa, możemy korzystać dla ustawienia ostrości

albo z wizjera
albo z monitora
- Korzystanie z monitora dla ustawienia ostrości ma tę zaletę, że możemy zoomować obraz, co pozwala ustawić ostrość znacznie dokładniej niż patrząc w wizjer.

W opisach autofokusa lustrzanek napotykamy na terminy zbliżone do wymienionych poniżej

Sensor (czujnik) krzyżowy
Sensor (czujnik) poziomy
Sensor (czujnik) pionowy

Odnoszą sie one do szczegółów ustawiania ostrośći. Ostrość w przypadku metody Największego Kontrastu ustawiana jest na krawędziach widocznych w kadrze. Technologicznie rozwiązane jest to tak, że program wyszukuje krawędzie pionowe lub poziome i na nich ustawia największy kontrast, który odpowiada najlepszej ostrości. Obszary kadru rejestrowane na czujniku ostrości są na monitorze oznaczone prostokącikami lub kwadracikami.

Kwadracik oznacza czujnik krzyżowy, ustawiający kontrast na krawędziach pionowych i poziomych.
Prostokącik o poziomym dłuższym boku ustawia kontrast na krawędziach pionowych
Prostokącik o pionowym dłuższym boku ustawia kontrast na krawędziach poziomych

Ustawiając ostrość warto o tym pamiętać, szczególnie, gdy aparat ma trudności z jej ustawieniem. W lustrzankach, podobnie jak w kompaktach, znalezienie dobrej ostrości jest sygnalizowane krótkim dźwiękiem "biiip". W przypadku, gdy aparat nie może ustawić ostrości, kolor ramki oznaczającej obszar czujnika (zazwyczaj zielony) zmienia się na (przeważnie) czerwony.

Jeżeli nie możemy uzyskać dobrej ostrości za pomocą autofokusa, to próbujemy w kadrze znaleźć jakieś krawędzie i na nie skierować prostokącik symbolizujący czujnik ostrości. Pamiętajmy jednak o takim obróceniu aparatu, by dłuższa krawędź prostokącika była prostopadła do krawędzi w kadrze.

W lustrzankach mamy też tryb autofokusa, w którm możemy symbol czujnika przesuwać po ekranie monitora i pozwala to na ustawienie ostrości na wybranym przez nas elemencie kadru.

Ponieważ ustawienie ostrości jest najważeniejszym elementem fotografowania, zagadnieniu temu poświęcimy kolejne paragrafy naszego fotoporadnika, w których podamy kilka praktycznych wskazówek pomagających w uzyskaniu najlepsze ostrości.

Używasz Facebooku'a? Kliknij "lubię to", będziesz dostawał informacje o nowościach na naszym serwisie.